Πώς λειτουργεί το μυαλό ενός καλλιτέχνη

Οι καλλιτέχνες είχαν πάντα μια ξεχωριστή θέση στο μυαλό των ανθρώπων, είτε θετική, είτε αρνητική. Πάντα θυμάμαι γνωστούς μου να λένε "ε αυτός είναι καλλιτέχνης, τι περιμένεις; Όλοι αυτοί έχουν μια τρέλα" ή "Οι αληθινοί καλλιτέχνες είναι τρελοί, δεν είναι καλά στα μυαλά τους". Ταυτόχρονα όμως με αυτή την άποψη, οι καλλιτέχνες απέπνεαν πάντα σεβασμό από τους γύρω τους... τουλάχιστον στην θεωρία. (Γιατί αν αναφερθώ στην πράξη, θα πρέπει να αναφέρω και το μέτρο της κυβέρνησης λίγους μήνες πριν να μην δικαιούνται το επίδομα, και θα εκνευριστώ). 

   Ποτέ δεν μου άρεσε να κατατάσσω τους καλλιτέχνες σε συγκεκριμένη κατηγορία ανθρώπων. Γιατί επειδή τυχαίνει να είμαι κι εγώ ένας, δεν θα ήθελα κάποιος να με σέβεται ή να με μισεί εξαιτίας αυτής μου της ιδιότητας. Σαν καλλιτέχνης έχω δεχθεί πολύ όμορφη αντιμετώπιση από τον κόσμο αλλά και πολύ άσχημη. Στο οικογενειακό μου περιβάλλον υπάρχουν άνθρωποι που με υπολογίζουν σαν κάτι διαφορετικό, "εσύ είσαι καλλιτέχνης, έχεις άλλο μυαλό", και το εννοούν καλοπροαίρετα. Και μπορώ να πω πως το απολαμβάνω: ενθουσιάζονται οι άνθρωποι όταν μπορείς να γράψεις ένα τραγούδι μέσα σε 10 λεπτά ή όταν ολοκληρώνεις ένα βιβλίο. Το θεωρούν κάτι ακατόρθωτο, κάτι εξωπραγματικό. Και εγώ χαίρομαι που το θαυμάζουν και παίρνω δύναμη, νιώθω ξεχωριστός. Αλλά την ίδια στιγμή υπάρχουν πολλά πράγματα που δεν μπορώ να κάνω εγώ και θαυμάζω σε άλλους ανθρώπους. Τα θεωρώ μοναδικά και εξωπραγματικά. Όπως το να έχεις μαθηματική σκέψη, να σου κόβει στην πληροφορική, ή να μπορείς να φτιάξεις έναν πολυέλαιο. Είναι τόσα πράγματα που δεν μπορώ με τίποτα να κάνω και όχι, δεν είμαι της άποψης που λέει πως αν ασχοληθείς, θα τα καταφέρεις. Πιστεύω πως αν το έχεις, θα τα καταφέρεις. Αν ασχοληθείς, θα ακονίσεις λίγο παραπάνω το μυαλό σου στον συγκεκριμένο τομέα, αλλά σε καμία περίπτωση δεν θα συγκρίνεσαι με αυτόν που γεννήθηκε για αυτό. 

(Μου αρέσουν οι μεγάλες εισαγωγές, φτιάχνω ατμόσφαιρα) 

Οι καλλιτέχνες είναι ιδιαίτερα πλάσματα... όπως όλοι. Έχουν μια διαφορετική αντίληψη της πραγματικότητας... όπως όλοι. Παίρνουν την πραγματικότητα που αντιλαμβάνονται...και δημιουργούν... όπως λίγοι. Και εδώ βρίσκεται κατά την γνώμη μου αυτό που τους κάνει ξεχωριστούς. 

Ό,τι αλληλεπιδρά μαζί μου, με εμπνέει. 

Πρέπει να είστε πολύ προσεκτικοί με αυτά που λέτε στους καλλιτέχνες. Γιατί το μυαλό τους είναι ΠΑΝΤΑ ανοιχτό και δεκτικό στα ερεθίσματα που λαμβάνουν. Πολλές φορές οι φίλοι μου μου λένε τα προβλήματά τους, μια ερωτική απογοήτευση, μια αδικία που βιώνουν, και όταν πάω σπίτι, δεν μπορώ να το ελέγξω: γράφω τραγούδια εμπνευσμένος από τις ιστορίες τους. Γράφω σαν να τα ζω εγώ. Σαν να μιλάει η φίλη μου και να τραγουδάω εγώ. Σαν να τραγουδώ με την φωνή της. 
   Δεν επιλέγω να γράφω τραγούδια. Γράφω τραγούδια γιατί δεν μπορώ να κάνω διαφορετικά. Υπάρχουν φορές που πρέπει να γράψεις ένα τραγούδι και θα κάτσεις συνειδητά να το γράψεις. Αλλά τις περισσότερες φορές γράφεις από ένστικτο. Δεν ξέρεις τι κινεί τα χέρια σου. Απλά παίρνεις το χαρτί, παίρνεις το στυλό και ένα ταξίδι ξεκινάει... 

Η ζωή μου θα ήταν ανύπαρκτη χωρίς την δημιουργία. 

Χαίρομαι, γράφω. Στεναχωριέμαι, γράφω. Ερωτεύομαι, γράφω. Πληγώνομαι, γράφω. Ειδικά στο τελευταίο... κι αν δεν γράφω! Θέλω να στείλω ευχαριστήριες ευχές στους ανθρώπους με τους οποίους δένομαι συναισθηματικά. Γιατί μετά από κάθε "συναισθηματική σύνδεση", το τετράδιό μου γεμίζει κατά 15 σελίδες τουλάχιστον. Κι αν αυτή η συναισθηματική σύνδεση αποβεί τραγική, και το πρόσωπο μου φερθεί άσχημα... ε, ας πούμε πως δεν θα ήθελε ποτέ να ακούσει τα τραγούδια που του έχω αφιερώσει. Αλλά δεν γράφω από εκδίκηση. Δεν γράφω για να την πω σε κανένα. Γράφω γιατί δεν μπορώ να κάνω αλλιώς... 

Το τραγούδι για μένα, και η τέχνη του κάθε καλλιτέχνη (και το άθλημα κάθε αθλητή κτλπ κτλπ) είναι κάτι σαν την ψυχοθεραπεία. Με έχει στεναχωρήσει η συμπεριφορά κάποιου ανθρώπου, τσακώνομαι με κάποιον, με προβληματίζουν κάποια γεγονότα; Γυρνάω σπίτι, απλώνω τα χέρια μου στο πιάνο και μισή ώρα αργότερα, ξεφυσάω ανάλαφρος. Το μεγάλο βάρος έφυγε, πάει. Σαν μια επίσκεψη στον ψυχολόγο που αφού τελειώσει, σου έχει αφήσει ένα ανεξήγητο χαμόγελο στο στόμα. 

Ποτέ δεν γράφω προσωπικά και ταυτόχρονα γράφω μόνο προσωπικά! 

Αυτό θέλω να το ξεκαθαρίσω γιατί υπάρχουν πολύ συχνά παρεξηγήσεις. Όποιος αλληλεπιδρά μαζί μου είναι εν δυνάμει μούσα μου. Οι άνθρωποι που επιλέγω να αλληλεπιδρούν μαζί μου λίγο παραπάνω και λίγο πιο ουσιαστικά είναι στην κυριολεξία μούσες μου. Αλλά... δεν είναι οι ίδιοι! Είναι η αντανάκλασή τους αυτό που με εμπνέει. Για να το τοποθετήσω διαφορετικά: ο ανθρώπινη υπόστασή μου πληγώνεται, θυμώνει, κρατάει κακία, συγχωρεί. Η καλλιτεχνική υπόστασή μου απλά αντιδράει. Όταν λοιπόν γράφω ένα τραγούδι, ή ένα άρθρο (δεν θεωρώ τον εαυτό μου τόσο αρθρογράφο, παρά καλλιτέχνη που εκφράζεται μέσα κι από την γραφή), το γράφω εμπνευσμένος από τον άνθρωπο που μου έχει δημιουργήσει ένα συναίσθημα, μια εντύπωση, ή με έχει βάλει σε προβληματισμούς αλλά ταυτόχρονα δεν το γράφω για αυτόν προσωπικά. Είναι μεν η προσωπική μου εμπειρία, αλλά δεν αφορά σε καμία περίπτωση εκείνον. Εγώ απλά μετουσιώνω στην τέχνη μου όλα τα συναισθήματα που νιώθω. Οι σκέψεις μου είναι σαν ένα σκοτεινό χάος, κι αν δεν κάτσω να τις γράψω ή να τις τραγουδήσω, παρασύρομαι στο σκοτάδι και χάνομαι. Επειδή όμως έχω παλέψει για να αγαπήσω τον εαυτό μου και πια του δίνω τον χώρο να εκφράζεται ελεύθερα, μου είναι αδύνατον να τον εμποδίσω να πάρει την τέχνη του και να της δώσει ζωή. Μου είναι αδύνατον να τον αφήσω να κοιτά έναν τοίχο και να μην του δώσω καν το δικαίωμα να ανοίξει ένα παράθυρο. Γιατί η έμπνευση είναι σαν το κλειδί ενός παραθύρου προς τον κόσμο από τον οποίο προέρχεται. Κάθε φορά που ανοίγω τα παντζούρια και κοιτάω απ' έξω, έρχομαι κοντά στην φύση μου. Φεύγω από τον κοινωνικό μου εαυτό, τον "προσεκτικό" μου εαυτό, τον "προσεγμένο" μου εαυτό και βλέπω επιτέλους καθαρά... Μαγικό δεν είναι; 

Επίσης, όταν λέω πως γράφω για την αντανάκλαση ενός ανθρώπου, εννοώ πως δεν γράφω για τον άνθρωπο όπως βιώνει ο ίδιος τον εαυτό του. Γραφώ για την πλευρά του που μου έχει δείξει, η οποία όμως έχει περάσει από το φίλτρο της υποκειμενικότητας της δικής μου πραγματικότητας. Μπορεί ένας άνθρωπος να είναι πιστός φίλος, ένας καλός αδερφός ή μια καλή αδερφή, να έχει όλα τα καλά του κόσμου. Αλλά το τραγούδι που θα γράψω για αυτό το ένα κακό που μου έχει παρουσιάσει, θα τον κάνει να φαίνεται σαν τον χειρότερο άνθρωπο του κόσμου. Κι όμως αυτό δεν πρέπει να το πάρει κανείς προσωπικά. Γιατί ο παρορμητισμός του συναισθήματος, που στους καλλιτέχνες ρέει σαν ποτάμι ορμητικό, έχει πολλές εκφάνσεις, οδηγεί σε πολλές διαφορετικές εκφράσεις, αλλά δεν είναι για να παρεξηγηθείς. 

Δεν είναι καλή ιδέα να παρεξηγούμε την ανάγκη του καλλιτέχνη να εκφραστεί...

...ούτε να παίρνουμε προσωπικά όταν γράφει για κάτι το οποίο μας έχει ξεκαθαρίσει πως δεν μας αφορά. Δεν αφιερώνει την δημιουργική του πλευρά για να πάρει εκδίκηση ή να μας δικάσει. Το κάνει γιατί απλά δεν μπορεί να μην εκφραστεί. Όταν αυτό που δημιουργεί μας ξεκαθαρίζει πως μας αφορά, τότε να το πάρουμε προσωπικά και να προβληματιστούμε. Ποτέ όμως άλλοτε. 

Πολλές φορές οι καλλιτέχνες παρεξηγούμαστε. Και γράφω αυτό το άρθρο για να ανοίξω ένα παράθυρο στην ψυχή πολλών από εμάς ώστε να μπορεί κάποιος να κοιτάξει για λίγο μέσα...και να καταλάβει. Δεν μιλάω για όλους μας, μιλάω μόνο για μένα και όσους βιώνουν την ζωή σαν εμένα. Είμαστε δισεκατομμύρια άνθρωποι άλλωστε, μην νομίζετε πως με ένα μόνο άρθρο θα σας έδινα την απάντηση όλου του μυστηρίου. Αλλά για να το λύσετε το μυστήριο και να βρείτε τι κρύβεται πίσω απ' την κουίντα... πρέπει απλά να ακούσετε την καρδιά σας. Και αν ένας από εμάς υπάρχει κατά τύχη κάπου εκεί, να του φερθείτε αληθινά. 

Lionder xx

Photo by Eddy Klaus on Unsplash