Οι άνθρωποι που σου δίνουν και μετά σου το χτυπάνε

Από μικρά μαθαίνουμε να είμαστε ευγενικοί, να λέμε παρακαλώ, να ζητάμε συγγνώμη, να χαμογελάμε όταν μας χαμογελούν και να λέμε γεια όταν μας χαιρετούν. Δούναι και λαβείν όλη η ζωή μας και αυτός είναι ένας κανόνας που ισχύει παντού. Ό,τι πάρεις, θα δώσεις, λένε. Όπου στρώσεις, θα κοιμηθείς. Ό,τι ενέργεια στείλεις προς το σύμπαν, αυτή θα πάρεις πίσω. Κάρμα. 

Πολλά λέγονται για τα πάρε-δώσε των ανθρώπων αλλά λίγα για αυτά που επιθυμούμε όντως να πάρουμε και αυτά που αναγκαζόμαστε να δώσουμε πολλές φορές επειδή απλά πήραμε. Γιατί πρέπει να είμαστε ευγνώμονες που πήραμε, ακόμα κι αν δεν το επιλέξαμε να πάρουμε. Ακόμα κι αν μας έδωσαν άλλοι αυτοβούλως. 

Μου έχει τύχει αρκετές φορές να βρίσκομαι στην θέση αυτού που πήρε και που πρέπει να δώσει. Το θέμα είναι ότι εκείνες τις φορές δεν επέλεξα να πάρω εγώ. Δεν είπα "Να η ευκαιρία να ωφεληθώ, ας εκμεταλλευτώ την κατάσταση, και ας πάρω όσο μπορώ" και μετά, στον απολογισμό να κάνω τα στραβά ματιά. Ποτέ στην ζωή μου δεν το έχω κάνει και ποτέ δεν θα το κάνω. Και επειδή ακριβώς δεν είναι ο τύπος μου αυτός, με ενοχλεί όταν με κατηγορούν πως είμαι. 

Με ενοχλεί όταν μου λένε "Τώρα πρέπει να ανταποδώσεις". Με ενοχλεί όταν μου λένε "Είσαι αχάριστος". Με ενοχλεί όταν μου λένε "Κοίτα πόσα έκανα για σένα". 

Γιατί τα έκανες; Για να μου τα χτυπήσεις εκ των υστέρων; Για να μου τα υπογραμμίσεις στο βιβλίο των υποχρεώσεων που έχω απέναντί σου; Το έχετε ακούσει αυτό σίγουρα: "δεν θέλω να το κάνω αυτό αλλά πρέπει, για να βγει η υποχρέωση". Να βγει η υποχρέωση όταν έχω επιλέξει εγώ ο ίδιος να ζητήσω την βοήθειά σου. Όταν μου την δίνεις μόνος/η/ο σου, χωρίς να το έχω ζητήσει, χωρίς να σου έχω πει ότι την έχω ανάγκη, μην ζητάς παράλογα πράγματα. Είπα "Ευχαριστώ", είπα "Να σε έχει ο Θεός καλά", ήπια κρασί στο όνομά σου, το 'πα παντού "Κοιτά να δεις τι έκανε για μένα" και θα το 'χω να το λέω. Ποτέ δεν θα σου δείξω πως δεν σέβομαι πως έκανες κάτι καλό για μένα, κι ας μην το έχω ζητήσει. Αλλά μην μου το χτυπάς αργότερα. Μην με κάνεις να νιώθω πως φταίω αν δεν μπορώ να σου το ανταποδώσω. Ο κάθε άνθρωπος ας δίνει όσα θέλει, όσα νιώθει, χωρίς να περιμένει οπωσδήποτε να του επιστραφούν. Είμαστε διαφορετικοί και δεν βλέπουμε τα πράγματα από την ίδια σκοπιά, για να θέλουμε όλοι να δίνουμε παντού και να έχουμε τις ίδιες προσδοκίες. 

Ενοχές. Κεφάλαιο μεγάλο, που θες να το σκίσεις καμιά φορά από το βιβλίο, να μην είναι μπροστά σου. Οι άνθρωποι μπορούν να γίνουν χειριστικοί, και μπορούν να σε κάνουν να νιώσεις όπως επιλέγουν εκείνοι. Δεν είναι δύσκολο. Αν έχεις υψηλά τα επίπεδα ενσυναίσθησής σου, θα μπεις γρήγορα στην θέση τους και θα ενστερνιστείς αυτό που σου λένε, θα το κάνεις δικό σου. Ένα στοιχείο χαρακτήρα που δεν είναι κακό να το έχεις, παρόλα αυτά όταν η υπόθεση έχει να κάνει με ενοχές, αν τις ενστερνιστείς, πάει και τελείωσε! Άντε να τις βγάλεις από μέσα σου. Κι επαναλαμβάνω: το να ‘χεις ενοχές για κάτι κακό που έκανες είναι φυσιολογικό. Είναι ανθρώπινο και τίμιο. Το να ‘χεις ενοχές επειδή απογοήτευσες κάποιον με την στάση σου, επειδή αυτός περίμενε να είχες κάνει κάτι άλλο, είχε προσδοκίες από εσένα που δεν του επέτρεψες να έχει, και να θέλει και τα ρέστα, επειδή έκανες αυτό που ένιωθες και όχι αυτό που ήθελε εκείνος, είναι άλλη ιστορία. 

Κι ας πιάσουμε λίγο το ρήμα «απογοητεύομαι». Τι πάει να πει σε απογοήτευσα; Πότε ήταν επιθυμία μου να σε γοητεύσω, που σε απογοήτευσα κιόλας; Δεν χρωστάς σε κανέναν, δεν σου χρωστάει κανείς, τέλος. Η ζωή μας είναι μικρή και δεν θα την περάσω προσπαθώντας να μην απογοητεύσω τον έναν και τον άλλον, με τις επιλογές μου, με την στάση που κρατάω σε κάποιες καταστάσεις, και με αυτά που κάνω επειδή τα νιώθω. Όσα δεν νιώθω δεν θα τα κάνω. 

Στην ζωή, δεν είμαστε μόνοι, το ξέρω. Δεν ζούμε μόνοι μας. Έχουμε ανάγκη τους άλλους. Εγώ τουλάχιστον τους έχω. Έχω ανάγκη να έχω ανθρώπους δίπλα μου, να με αγαπούν, να με στηρίζουν και να κάνω το ίδιο από την μεριά μου. Αλλά με τον εαυτό μας γεννιόμαστε, ζούμε, και πεθαίνουμε. Και καμιά φορά είναι καλό να τον κοιτάμε λίγο παραπάνω. Είναι καλή ιδέα να δίνουμε όσα μπορούμε, και όσα νιώθουμε στους άλλους, εφόσον όμως έχουμε κρατήσει μερικά και για ‘μας. Κάποια ψυχικά αποθέματα ώστε όταν νιώσουμε μόνοι, να έχουμε από κάπου να πιαστούμε. 

Δεν είμαι ο άνθρωπος που θα δώσει ό,τι έχει και δεν έχει, άμα δεν το νιώθει. Αγαπώ τον εαυτό μου γιατί έχω περάσει δύσκολα, και εύκολα, και χαρούμενα, και λυπητερά, αλλά σε όλες τις περιστάσεις εγώ ήμουν εκεί για να με σηκώσω το πρωί απ’ το κρεβάτι, να με κάνω μπάνιο μετά από μια χαοτική ημέρα, να πλύνω τα δόντια μου, και να πέσω για ύπνο. Εγώ. Οι άνθρωποι στους οποίους οφείλω τα πάντα είναι οι γονείς μου γιατί χωρίς αυτούς δεν θα ‘χα ούτε οδοντόβουρτσα, ούτε κρεβάτι για να πέσω να κοιμηθώ. Αλλά ακόμα κι εκεί, καλό είναι να αναγνωρίζουμε πως δεν επιλέξαμε εμείς να γεννηθούμε. Οι γονείς μας μας έφεραν σε αυτόν τον κόσμο. Τους οφείλουμε την ευγνωμοσύνη μας αν μας έχουν φερθεί καλά, αλλά δεν πρέπει να πέφτουνε πάνω μας βάρη που δεν μας αναλογούν. Οι γονείς μας κάνουν τα πάντα για εμάς και εμείς είναι καλό να τους δίνουμε αγάπη. Όσοι γονείς όμως δεν φέρονται στα παιδιά τους καλά, δεν μπορούν να έχουν ούτε αυτή την απαίτηση. 

Είμαι άνθρωπος της ευθύνης. Θα σηκώσω το χέρι μου και θα πω «εγώ το έκανα, εγώ φταίω». Θα νιώσω άσχημα που το έκανα, και που τα πράγματα κατέληξαν έτσι, θα με φέρει σε πολύ δύσκολη θέση να παραδεχτώ πως φταίω, αλλά θα το κάνω. Θα σηκώσω τα χέρια ψηλά και θα περιμένω τα πυρά. Παρόλα αυτά: δεν θα αγκαλιάσω ευθύνες που δεν μου αναλογούν. Δεν θα σηκώσω τα μπράτσα μου στον αέρα και δεν θα δεχτώ κανενός τα βέλη εάν δεν τα έχω προκαλέσει εγώ. Η ευθύνη ανήκει σε αυτούς που την έχουν. Εάν δεν την έχω, μην μου την ζητάς. 

Εάν δεν το νιώθω, μην μου το ζητάς. Δεν χρωστάω, δεν μου χρωστάς (τραγουδάκι). Έτσι είναι και στις ερωτικές σχέσεις: ο κάθε άνθρωπος έχει το δικαίωμα να μην σε θέλει, να μην κάνει ό,τι έκανες για εκείνον, να φύγει οποιαδήποτε στιγμή επιλέξει. Τα ίδια δικαιώματα έχεις κι εσύ, κι εγώ, και όλοι μας, σε όλους τους τομείς. Και αν έκανες κάτι για κάποιον, και δεν το εκτίμησε, και όπως και να το κάνουμε ζητάς μια ανθρώπινη αντιμετώπιση, έστω και μια ανταπόδοση, δεν σε κατηγορώ. Είναι φυσιολογικό να νιώθουμε ότι έχουμε κάνει πολλά, ότι έχουμε δουλέψει παραπάνω από όσο μας έχει ζητηθεί και δεν εκτιμάται, ότι έχουμε κουραστεί να δίνουμε και να μην παίρνουμε, είναι ανθρώπινο συναίσθημα. Δούναι και λαβείν δεν είπαμε; Έτσι μάθαμε. Άμα δεν έρχεται το λαβείν, κάπου σε ενοχλεί, θα ήθελες να ήταν αλλιώς τα πράγματα. Για αυτόν τον λόγο δεν κατηγορώ κανέναν, ακόμα κι αυτούς που μας ζητούν ευθύνες ή περιμένουν αντάλλαγμα. Το μόνο που ζητάω είναι να κατανοήσουν πως ο κάθε άνθρωπος από την δική του μεριά έχει τα δίκια του, και όπως νιώθεις εσύ ότι έδωσες πολλά, ακόμα κι όταν δεν σ' το 'χω ζητήσει, και θες από μένα να σου δώσω πίσω, έτσι και εγώ από την δική μου μεριά, δεν μπορώ να αναγκάσω τον εαυτό μου να κάνει κάτι που δεν νιώθει, και να δώσει κάτι που δεν είναι ευθύνη του να δώσει.

Lionder xx 

Photo by shahin khalaji on Unsplash